Szum uszny zwany również tinnitus, jest medycznym określeniem dotyczącym występowania dźwięku w uszach podczas, gdy żaden zewnętrzy dźwięk nie jest obecny.
Pacjenci z tymi dolegliwościami zwykle opisują te dźwięki, jako “dzwonienie w uszach”, choć mogą one też być opisywane, jako syczenie, piszczenie, brzęczenie, ryk, a nawet ćwierkanie. Kluczową sprawą jest zrozumienie, że szumy uszne nie są zwykłą chorobą, czy wynikiem złego samopoczucia. Warto zwrócić uwagę, że każdy rodzaj szumów usznych jest inny, dlatego też tak trudno o właściwe rozwiązanie, które przyniesie ulgę.
Jedną z przyczyn szumów usznych może być uszkodzenie słuchu spowodowane głośnymi dźwiękami lub wpływ niekorzystnych czynników środowiskowych. Inne przyczyny to otępienie, urazy głowy, zapalenie ucha środkowego, infekcje, uszkodzenia nerwów słuchowych, a nawet niektóre leki. Szumy uszne mogą pojawić się również w wyniku stresu, napięcia emocjonalnego lub przyjmowania określonych substancji, takich jak kofeina, alkohol czy nikotyna.
Co to jest szum w uszach
i jakie są jego rodzaje?
Chociaż szum w uszach sam w sobie nie jest chorobą, często jest objawem choroby podstawowej. Zrozumienie różnych rodzajów szumów usznych i ich klasyfikacji może pomóc lepiej radzić sobie z tą często niepokojącą dolegliwością i ją leczyć.
- ostre – do 3 miesięcy – często wiąże się z narażeniem na głośny hałas, infekcjami ucha lub urazem głowy lub szyi
- przewlekłe – powyżej 3 miesięcy – często wiąże się z takimi schorzeniami, jak utrata słuchu związana z wiekiem, choroba Ménière’a czy schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego.
- subiektywne – jest najczęstszym typem i stanowi około 95% przypadków. Jest zauważalny tylko przez osobę, która go doświadcza i zazwyczaj wiąże się z uszkodzeniem układu słuchowego,
- obiektywne – występuje rzadko i może być słyszalny przez inne osoby, zwykle przez stetoskop lub mikrofon. Obiektywny szum w uszach m.in. jest to spowodowane problemem fizycznym, takim jak skurcze mięśni lub nieprawidłowości w naczyniach krwionośnych.
W obrębie subiektywnego szumu w uszach istnieją dalsze podkategorie oparte na postrzeganej lokalizacji dźwięku i jego związku z bodźcami zewnętrznymi.
- pulsujący szum w uszach odnosi się do rytmicznego lub pulsującego dźwięku, który pokrywa się z biciem serca danej osoby. Ten typ szumu w uszach jest często spowodowany zmianami przepływu krwi w pobliżu ucha, takimi jak nadciśnienie, turbulentny przepływ krwi lub nieprawidłowości naczyniowe.
- niepulsacyjny szum w uszach nie ma regularnego charakteru i nie jest związany z biciem serca. Często wiąże się z uszkodzeniem układu słuchowego, takim jak utrata słuchu spowodowana hałasem, utrata słuchu związana z wiekiem lub leki ototoksyczne. Inna
Jakie są przyczyny szumów usznych?
Prawdopodobieństwo pojawienia się szumów usznych wzrasta wraz z wiekiem.
Przyczyny szumów usznych to szereg schorzeń podstawowych, wśród najczęstszych wyróżnia się:
- infekcje ucha,
- choroby kości ucha środkowego i urazy głowy.
- niektóre leki (m.in. salicylany, antybiotyki aminoglikozydowe, chinina, środki przeciwnowotworowe na bazie platyny).
- urazy okolicy głowy i szyi (m.in. guzy wewnątrzczaszkowe, patologie naczyniowe
- zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa
- narażenie na silny stres
- zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego, w tym m.in. zmiana położenia głowy wyrostka kłykciowego żuchwy. Ich determinantem może być infekcja górnych dróg oddechowych.
- Powikłania po operacji ucha środkowego
- przewlekłego zapalenia ucha środkowego, otosklerozy, urazu ciśnieniowego.
- konsekwencja uszkodzenia komórek rzęskowych będących częścią ślimaka
- objaw choroby Ménière’a, która polega na gromadzeniu się za dużych ilości i wzroście ciśnienia endolimfy w błędniku czy mięśniowo-powięziowego zespołu bólowego.
- zbyt wysoki poziom ciśnienia tętniczego.
- narażenie na głośny hałas (szczególnie hałas impulsowy).
- zatkanie woskowiny,
- stwardnienie rozsiane lub przy porażeniu nerwów zaopatrujących okolicę uszu
- Inne podstawowe schorzenia, takie jak wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca, problemy z tarczycą i choroby układu krążenia, mogą również przyczyniać się do rozwoju szumu w uszach.
Jak przebiega diagnoza – szukanie przczyny?
Zdiagnozowanie konkretnego rodzaju i przyczyny szumu w uszach często wymaga kompleksowej oceny przez pracownika służby zdrowia specjalizującego się w audiologii lub otolaryngologii. Może to obejmować dokładny wywiad medyczny, badania słuchu i fizykalne, badania słuchu oraz badania obrazowe (takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny) oraz badania krwi.
W pierwszej kolejności lekarz zbiera dokładny wywiad i wykonuje badanie otolaryngologiczne. Następnie przeprowadzane jest badanie audiologiczne. Diagnostyka audiologiczna obejmuje m.in. audiometrię tonalną progową i nadprogową, audiometrię słowną i impedancyjną, słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu (ABR). Lekarz zalecić może badanie nystagmograficzne (ENG i VNG), subiektywną ocenę głośności i natężenia szumów usznych oraz progu zagłuszania. Wykorzystać może kwestionariusze oceniające skutki szumów usznych, a jednym z bardziej znanych jest THI (Tinnitus Handicap Inventory).
Niekiedy w określeniu podłoża szumów usznych konieczne są dodatkowe badania. Lekarz może zlecić badania laboratoryjne (morfologia z rozmazem, poziom cholesterolu, trójglicerydów, glukozy). W przypadku osób z asymetrycznymi szumami i poziomem słyszenia lub innymi objawami neurologicznymi przeprowadza się rezonans magnetyczny. U osób z szumami pulsującymi, synchronicznymi z biciem serca zleca się badania tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, ocenę naczyń szyjnych metodą USG Dopplera, angiografię.
Szumy uszne leczenie – terapia TRT
- techniki relaksacyjne, takie jak uważność, medytacja
- uczestnictwo w grupach doradczych i wsparcia emocjonalnego
SZUM BIAŁY – TERAPIA TRT
Szumy uszne najczęściej i najdotkliwiej u większości pacjentów, są odczuwalne wieczorem przed zaśnięciem.
Często szumy uszne występują u pacjentów z niedosłuchem. W takim przypadku warto kupić aparaty słuchowe zaopatrzone w program terapii szumów usznych TRT (szum biały, różowy, modulowany, itd.)