Piercing to forma modyfikacji ciała polegająca na przekłuwaniu skóry, chrząstki lub innych tkanek w celu umieszczenia w powstałym otworze biżuterii. Można go wykonywać w różnych miejscach ciała, w zależności od preferencji i stylu, ale ciągle najpopularniejsze są uszy. Przekłuwanie uszu, jeśli jest przeprowadzane prawidłowo, zwykle jest bezpieczne, ale wiąże się z pewnym ryzykiem. Mogą wystąpić powikłania, szczególnie jeśli zabieg nie odbył się w sterylnych warunkach lub gdy zaniedbamy pielęgnację miejsca przekłucia. Pojawiają się one stosunkowo rzadko i większość z nich to drobne problemy, takie jak lekkie podrażnienie lub krótkotrwałe infekcje, które przy odpowiedniej pielęgnacji ustępują. Jednak czasami zdarzają się komplikacje wymagające interwencji medycznej.
Rodzaje piercingu uszu
- Lobe. Standardowe przekłucia dolnej części płatka ucha. Możliwe jest wykonanie dodatkowych przekłuć, takich jak „upper lobe” (górna część płatka), aby nosić więcej kolczyków w linii.
- Rozpychanie płatka ucha. Rozpychanie ucha to proces stopniowego zwiększania otworu po standardowym przekłuciu, nawet do średnicy kilku centymetrów. Celem jest noszenie ozdób takich jak tunele, plugi lub spirale.
- Helix. Przekłucia chrząstki zewnętrznej, górnej krawędzi ucha. „Single helix” to pojedyncze przekłucie. „double/triple helix” – dwa lub więcej przekłuć wzdłuż krawędzi.
- Tragus. Przekłucie małej chrząstki osłaniającej kanał słuchowy. Popularne, ale wymaga szczególnej ostrożności przy zakładaniu słuchawek.
- Anti-tragus. Znajduje się naprzeciwko tragusa, powyżej płatka ucha.
- Conch (wewnętrzna chrząstka). Przekłucia dużej, płaskiej części chrząstki blisko kanału słuchowego.
- Daith. Przekłucia fałdu wewnętrznej chrząstki nad kanałem słuchowym. Daith bywa reklamowany jako sposób na łagodzenie migren, ale nie ma dowodów naukowych, które by to potwierdzały.
- Industrial. Połączenie dwóch przekłuć w górnej chrząstce jednym długim kolczykiem (sztangą).
- Snug. Przekłucie poziome w fałdzie chrząstki w dolnej części ucha.
- Rook. Przekłucie pionowe w fałdzie nad tragusem.
- Transverse Lobe. Przekłucie poziome płatka ucha, przez całą jego szerokość, równolegle do jego powierzchni. Wymaga specjalnych sztang i precyzyjnego wykonania.
Metody przekłuwania uszu
Jeżeli już zdecydujemy się na przekłucie uszu, warto wybrać profesjonalne studio piercingu, które przestrzega standardów higieny i używa sterylnych narzędzi, niezależnie od wybranej metody.
- Przekłuwanie pistoletem. Pistolet do przekłuwania uszu to urządzenie mechaniczne, które szybko przebija tkankę, umieszczając w niej gotowy kolczyk. Metoda ta jest popularna w salonach kosmetycznych i jest zazwyczaj stosowana do przekłuwania płatków uszu. Zabieg jest szybki i stosunkowo bezbolesny przy prostych przekłuciach, często tańszy od innych metod. Nie jest zalecany do przekłuwania chrząstki, ponieważ pistolet działa z dużą siłą, co może uszkodzić tkanki, powodując deformacje i dłuższe gojenie. Pistolety są trudniejsze do sterylizacji w porównaniu z igłami, co zwiększa ryzyko infekcji.
- Przekłuwanie igłą chirurgiczną. Sterylna igła jednorazowego użytku jest używana do precyzyjnego wykonania przekłucia. Po przebiciu tkanki piercer umieszcza w otworze kolczyk. Metoda ta jest standardem w profesjonalnych studiach piercingu. Jest bardziej precyzyjna, szczególnie polecana do przekłuć chrząstki, zwłaszcza w skomplikowanych lokalizacjach, takich jak tragus czy industrial. Jednorazowe igły i sterylne narzędzia minimalizują ryzyko zakażenia, a mniejszy uraz tkanki sprzyja lepszemu i szybszemu gojeniu. Może być bardziej bolesna niż pistolet i wymaga większego zaangażowania czasu i umiejętności piercera.
- Rozpychanie ucha. To metoda powiększania wcześniej wykonanego przekłucia, najczęściej w płatku, w celu założenia większej biżuterii, np. tuneli lub plugów. Rozpychanie odbywa się etapami, aby tkanka mogła się bezpiecznie dostosować do zwiększania rozmiaru otworu. Proces rozpoczyna się od standardowego przekłucia płatka ucha. Następnie w otworze umieszcza się taper (stożkowy rozpychacz) lub odpowiednią biżuterię o nieco większej średnicy niż aktualny otwór. Każdy etap rozpychania zwiększa średnicę otworu o około 1–2 mm i wymaga 4–6 tygodni przerwy między kolejnymi rozmiarami, aby umożliwić tkance gojenie i regenerację. Przy większych średnicach otworu tkanka może się nie zasklepić, jeśli biżuteria zostanie usunięta i wymagać zabiegu chirurgicznego w celu zamknięcia dziury.
Wybór metody zależy od rodzaju przekłucia, indywidualnych preferencji i doświadczenia specjalisty.
Przekłuwanie uszu — zagrożenia dla zdrowia
Przekłuwanie uszu, choć popularne i na ogół bezpieczne, wiąże się z pewnymi zagrożeniami dla zdrowia. Ryzyko komplikacji zależy od wybranej metody przekłuwania, doświadczenia osoby wykonującej zabieg oraz odpowiedniej pielęgnacji po przekłuciu.
- Infekcje. Infekcja to jedno z najczęstszych zagrożeń przy przekłuwaniu uszu. Może wystąpić, jeśli narzędzia nie są sterylne, a pielęgnacja miejsca przekłucia jest niewłaściwa. Objawy infekcji to zaczerwienienie, ból, obrzęk oraz wydzielina z rany. Pistolet nie zawsze jest w pełni sterylny, ponieważ niektóre modele są trudne do dezynfekcji. Dodatkowo szybkie uderzenie może powodować mikrouszkodzenia tkanki, które zwiększają podatność na zakażenia. Igła jednorazowego użytku minimalizuje ryzyko, o ile proces jest przeprowadzony w sterylnych warunkach.
- Reakcje alergiczne. Niektóre osoby mogą być uczulone na materiały używane w biżuterii, zwłaszcza na nikiel. Objawy alergii to swędzenie, zaczerwienienie, pieczenie i łuszczenie się skóry wokół miejsca przekłucia.
- Uszkodzenie tkanek i chrząstki. Może prowadzić do blizn, deformacji lub trudnych do wyleczenia urazów. Pistolety działają z dużą siłą, która rozrywa tkankę. To szczególnie niebezpieczne w przypadku chrząstki, gdzie może dojść do powstania trwałych deformacji. Igła przecina ją precyzyjnie, minimalizując uraz. W rozpychaniu ucha zbyt szybki proces może prowadzić do pęknięć tkanki i powstania blizn. W skrajnych przypadkach tkanka płatka może zostać całkowicie rozerwana.
- Bliznowce (keloidy). Bliznowce to przerośnięte blizny, które mogą powstać w miejscu przekłucia u osób ze skłonnością do tego typu zmian. Objawiają się jako twarde, wypukłe narośla. Użycie pistoletu zwiększa ryzyko, igła jest bezpieczniejsza.
- Ryzyko zakażeń wirusowych. Nieprzestrzeganie zasad higieny podczas przekłuwania uszu może prowadzić do zakażeń wirusami, takimi jak wirus zapalenia wątroby typu B lub C oraz HIV.
- Migracja i odrzut kolczyka. Migracja kolczyka następuje, gdy ciało próbuje wypchnąć biżuterię na powierzchnię skóry, co często kończy się odrzutem.
Pielęgnacja po przekłuciu
Prawidłowa pielęgnacja po przekłuciu uszu przyspiesza proces gojenia i minimalizuje ryzyko infekcji, podrażnień czy innych komplikacji. Długość gojenia zależy od rodzaju przekłucia oraz indywidualnych predyspozycji, ale odpowiednia opieka poprawia jego przebieg.
- Regularne mycie to podstawowy krok w zapobieganiu infekcjom i podrażnieniom. Na rynku dostępne są specjalne preparaty do pielęgnacji piercingu. Unikaj alkoholu, wody utlenionej i innych drażniących substancji, które mogą nadmiernie wysuszać skórę i opóźniać gojenie. Oczyszczaj miejsce przekłucia dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Zbyt częste czyszczenie może podrażnić ranę.
- Dotykanie kolczyka brudnymi rękami jest jedną z najczęstszych przyczyn infekcji. W trakcie gojenia należy powstrzymać się od obracania, przesuwania lub wyjmowania kolczyka, chyba że jest to konieczne do jego oczyszczenia. Zadbaj, aby włosy, czapka, słuchawki czy inne przedmioty nie zahaczały o kolczyk.
- Środowisko może znacząco wpłynąć na proces gojenia. Dbaj o czystość pościeli, regularnie zmieniaj poszewki na poduszki, aby uniknąć kontaktu miejsca przekłucia z bakteriami. W pierwszych tygodniach po przekłuciu unikaj kąpieli w basenach, jeziorach czy jacuzzi, ponieważ woda może zawierać bakterie powodujące infekcje.
- Kolczyk założony w trakcie przekłucia powinien być wykonany z materiału hipoalergicznego. Kolczyki z tanich stopów metali, zwłaszcza zawierających nikiel, mogą wywoływać reakcje alergiczne i podrażnienia. Biżuterię można wymieniać dopiero po całkowitym zagojeniu miejsca przekłucia, co zazwyczaj trwa 4–6 tygodni dla płatków uszu i 3–9 miesięcy dla chrząstki.
- Podczas gojenia należy uważnie obserwować miejsce przekłucia. Przez pierwsze kilka dni normalne jest zaczerwienienie i lekkie opuchnięcie. Mogą też pojawić się niewielkie strupki, a także wydzielina o przezroczystym lub białawym kolorze (to plazma, która wspomaga gojenie).
- Jeśli wystąpią niepokojące objawy, warto skonsultować się z piercerem, który pomoże ocenić sytuację i doradzi dalsze kroki. W przypadku większych problemów może być konieczna wizyta u lekarza.
Przekłucie uszu dziecka
Warto poczekać z przekłuciem uszu dziecka do momentu, gdy będzie ono wystarczająco duże, by dobrze zrozumieć sens zabiegu. Ważna jest jego współpraca podczas pielęgnacji i umiejętność samodzielnego dbania o higienę.
- Układ odpornościowy niemowląt i małych dzieci jest wciąż w fazie rozwoju, co sprawia, że są one bardziej narażone na infekcje
- Niemowlęta i małe dzieci często dotykają, szarpią lub próbują zsunąć kolczyki, co zwiększa ryzyko ich usunięcia, infekcji lub podrażnienia skóry. Młodsze dziecko nie jest w stanie zrozumieć potrzeby ostrożności i utrzymania czystości w okolicach przekłucia.
- Skóra dziecka może być bardziej wrażliwa na alergie, zwłaszcza na niektóre materiały używane w biżuterii (np. nikiel). Przekłucie w tym wieku wiąże się z ryzykiem reakcji alergicznych, które mogą być trudne do kontrolowania.
- Przekłucie uszu, zwłaszcza w bardzo młodym wieku, może wiązać się z niepotrzebnym stresem i bólem dla dziecka, które nie jest w stanie zrozumieć, co się dzieje. Starsze dzieci lepiej współpracują podczas zabiegu, co sprawia, że jest on mniej traumatyczny.
- Przekłuwanie uszu w młodszym wieku może być mniej komfortowe w codziennym życiu dziecka, np. w związku z aktywnością fizyczną, snem, noszeniem odzieży (np. czapek) lub zabawami.
Przekłuwanie uszu to trwała zmiana, dlatego warto poczekać, aż dziecko będzie starsze i samo zdecyduje, czy chce mieć wykonany ten zabieg.
Podsumowanie
Decyzja o przekłuciu uszu powinna być świadoma i oparta na zrozumieniu ryzyk związanych z tym zabiegiem. Choć przekłuwanie uszu jest stosunkowo bezpieczne, wymaga odpowiedniej dbałości o higienę oraz przestrzegania zasad pielęgnacji, szczególnie w okresie gojenia. Przekłuwanie uszu u dzieci powinno być przełożone na moment, gdy decyzja o tym zabiegu będzie wynikać z jego własnej woli. Warto pamiętać, że kluczowym elementem jest wybór profesjonalnego miejsca oraz odpowiednich materiałów, które minimalizują ryzyko infekcji i alergii.
